Za nami XVII Jasielski Festiwal Literacki. Przez trzy jesienne tygodnie wędrowaliśmy po literackich drogach i bezdrożach w poszukiwaniu realnych i metaforycznych portretów osób, miejsc, zdarzeń. Zaproszenie na wydarzenia przyjęli niezwykli goście, a spotkania z nimi pełne były ciekawych opowieści, estetycznych zachwytów i głębokich refleksji.
Festiwal rozpoczęliśmy 25 września od otwarcia wystawy „Portrety zza biurka. Literackie tropy Jasielszczyzny”, nad którą przez całe ubiegłe lato pracowała fotografka Ela Betlej wraz z młodymi czytelnikami i pasjonatami literatury – Oliwią Bylinowską, Gabrielą Mroczek i Bartoszem Graselą. W projekcie udział wzięli twórcy literatury związani z Miejską Biblioteką Publiczną w Jaśle, którzy pochodzą z Jasielszczyzny lub wybrali naszą okolicę jako miejsce zamieszkania: Barbara Tora – poetka, Edward Lecheta – poeta, twórca teatru ArtExpress, Barbara Sokołowska – krytyk literacki, moderatorka spotkań autorskich, Piotr Marecki – autor, wydawca, Jola Richter-Magnuszewska – ilustratorka, Robert Król – poeta, Katarzyna Szweda – poetka, fotografka.
26 września gościliśmy Wita Szostaka, pisarza, filozofa, autora m.in. powieści „Szczelinami”. „Najważniejsze to rozszczelnić myślenie” – powiedział, a spotkanie z nim było do tego najlepszą okazją.
29 września zagłębiliśmy się w pełne magii opowieści Joanny Laprus, autorki m.in. książki „Słowiańskie boginie ziół” oraz Marty Jamróg – artystki, twórczyni Jasielskiej Pracowni Ikon. Autorki połączyła pasja oraz miłość do sztuki i natury, a także wspomnienia, zapachy i smaki z dzieciństwa oraz codzienne rytuały, wsłuchiwanie się w siebie i podążanie za własną intuicją.
„Ilu ludzi, tyle historii o danym człowieku” – powiedziała o swoich bohaterach Urszula Honek, która z czytelnikami spotkała się 3 października. Stworzone przez nią portrety i historie są mocne, surowe, bolesne, ale trudno się od nich oderwać, tym bardziej, że powstały w miejscach od Jasła nieodległych.
Samo Jasło pojawiło się natomiast w książce Marka Szymaniaka „Zapaść. Reportaże z mniejszych miast”. Dziennikarz i reporter był gościem Festiwalu 5 października i choć podczas spotkania pojawiło się wiele gorzkich refleksji nad kondycją miast takich jak nasze, nie brakło też ciepłych słów o tym, dlaczego warto w nie inwestować i troszczyć się o ich rozwój.
9 października z uczestnikami Festiwalu spotkał się poeta Dariusz Pado, który młodzieży opowiedział o Julianie Przybosiu, a na kolejne spotkanie oprócz swoich wierszy przyniósł wojenne akwarele ukraińskiego artysty Danylo Movchana oraz piękną muzykę Raphaela Rogińskiego. „Akwarele – karabele” wywarły ogromne wrażenie na uczestnikach spotkania, skłaniając do refleksji nad spustoszeniem, jakie w człowieku zostawia wojna.
Spotkania autorskie zakończyliśmy 13 październikach wędrując z Adamem Robińskim tropem polskich bobrów. Nie brakło też licznych tropów literackich i kulturowych, które autor z wrażliwością wykorzystuje, by opowiadać o przyrodzie, zwłaszcza tej z tytułowych „bocznych dróg”.
Swoje wędrówki po festiwalowych ścieżkach miały także dzieci. 2 października spotkały się z Anną Kaźmierak, autorką i ilustratorką, która w towarzystwie turonia wprowadziła je w świat wiejskich maskarad, kolędniczych korowodów i barwnych opowieści z polskich wsi. Natomiast 14 października najmłodsi uczestnicy Festiwalu wyruszyli na prawdziwe górskie ścieżki wraz z animatorami z Ośrodka Edukacji Ekologicznej w Ożennej, wypatrując ptaków, gadów i owadów, rozmawiając o bioróżnorodności, poszanowaniu przyrody, i zbierając materiały, z których na zakończenie Festiwalu powstały piękne jesienne ekologiczne torby.
Festiwal po raz kolejny dostarczył nam wielu wzruszeń, literackich zachwytów, tematów do refleksji. Wielkie podziękowania należą się:
- partnerom wydarzenia, którymi byli: I Liceum Ogólnokształcące im. króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle, Młodzieżowy Dom Kultury w Jaśle oraz Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Ożennej;
- dr Barbarze Sokołowskiej za moderację spotkań autorskich;
- jasielskim firmom: Pracowni Prezentów oraz PDA Studio Reklamy za przygotowanie pięknych festiwalowych gadżetów;
- lokalnym i regionalnym mediom za promocję festiwalowych wydarzeń.
Szczególnie dziękujemy naszym Czytelnikom i uczestnikom spotkań za aktywną obecność podczas całego Festiwalu. Cieszymy się, że mogliśmy razem wędrować po literaturze. Mamy nadzieję, że za rok znów się spotkamy na literackich drogach i bezdrożach.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
