15 grudnia Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle z okazji rocznicy wręczenia literackiej nagrody Nobla Oldze Tokarczuk prowadziła transmisję wykładu Małgorzaty Jasiewicz „Motywy w twórczości Olgi Tokarczuk”.
Małgorzata Jasiewicz, pasjonatka książek i czytania, autorka bloga „Wypożyczone”, bibliotekarka Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej przeniosła nas w świat opowieści Olgi Tokarczuk, pokazała charakterystyczne dla niej motywy i wyjaśniła dlaczego są ważne. Poprzez motywy pisarka pokazuje pułapki, w jakie wpadamy, ograniczenia mentalne, które nakładamy sobie sami, schematy myślenia, w których tkwimy, często nie zdając sobie z tego sprawy.
Motyw podróży jest jednym z ważniejszych motywów w twórczości Tokarczuk. Najbardziej widać go w książkach Bieguni i Prawiek i inne czasy.
Nie chodzi tu o podróż tylko w sensie przemieszczania się z miejsca na miejsce, bardziej o zmianę mentalności, podróż w głąb siebie. Podróż ma nas zmienić, aby tak się stało, trzeba otworzyć się na innych ludzi. Podróż jest sposobem na to, żeby być wolnym, a jedną z rzeczy, które nas ograniczają jest miejsce.
Innym ograniczeniem, które sobie nakładamy jest czas. O czasie myślimy tak jakbyśmy nad nim panowali, planujemy, rozdzielamy go na części, które musimy zagospodarować. Nasze myślenie o czasie to kolejna pułapka. Dla Tokarczuk czas biegnie inaczej dla drzew, zwierząt i ludzi. Zwraca uwagę na to, że czas może być inaczej postrzegany przez innych mieszkańców tego świata. Nasze obecne postrzeganie czasu nie jest najlepsze, może bliżej prawdy byliśmy w czasach pierwotnych.
W większości książek Tokarczuk jest obecna metafizyka, a szczególnie w E. E. To motyw dzięki któremu uświadamiamy sobie, że to, co znamy - nasz świat, to nie wszystko. Autorka zakłada, że są inne światy, które się zderzają i zazębiają. Fascynuje ją to, co jest w nas nieznane, nieoczywiste, niewiadome. Poruszanie się tylko w rzeczywistym świecie uważa za ograniczające.
W twórczości Tokarczuk kobieta jest na pierwszym planie. Nie jest to nigdy klasyczna heroina, ładna i wzbudzająca sympatię, nie musimy jej lubić. Bohaterki nie są wyjątkowe, są niemiłe, czasem nijakie. Poprzez takie bohaterki obnaża nasze myślenie schematami o ludziach i o świecie.
Tokarczuk często porusza kwestię ekologii, ale nie w powszechnie obowiązującym, stereotypowym, współczesnym widzeniu tego zagadnienia. Autorka uświadamia nam, że nie jesteśmy panami świata tylko jego częścią. Natura to system naczyń połączonych. Nie jesteśmy cudem ewolucji, świat świetnie obywa się bez ludzi. To my potrzebujemy świata, ale on nas nie. Powinniśmy pamiętać, że „Przyszliśmy tylko popatrzeć”.
Inne motywy charakterystyczne dla twórczości autorki to kultura i religia. Nie kwestionuje potrzeby ich istnienia jako struktur, które ułatwiają nam poruszanie się w znanym nam obszarze, ale ostrzega przed fanatyzmem, ślepym zawierzeniem, które może doprowadzić do prześladowań i wojen.
Ten, jak stwierdziła prowadząca, krótki przewodnik po motywach miał na celu wskazanie tematów, które być może pominęliśmy czytając książki Tokarczuk, a tych którzy jeszcze nie zaczęli czytać, zachęcić do zapoznania się z jej twórczością Na początek przygody z twórczością Olgi Tokarczuk poleciła „Prawiek i inne czasy”.
Cytując Tokarczuk „Tak, proszę państwa, jesteśmy tu po to żeby czytać”, Małgorzata Jasiewicz zachęciła do czytania, do odnalezienia własnej Olgi Tokarczuk, bo każdy z nas inaczej odbiera literaturę i odkrywa własne nowe światy.
„Czytajmy, bo w trudnych czasach literatura może nas uratować”.
Wykład odbył się za pośrednictwem platformy Zoom.
- Aktualnie dostępny jest na Facebooku MBP w Jaśle „Motywy w twórczości Olgi Tokarczuk”
