18 września 2023 roku Miasto Jasło i Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle zorganizowały spotkanie „FOKUS na FASD. Wokół problematyki spektrum płodowych zaburzeń alkoholowych” z udziałem dr n. med. Małgorzaty Kleckiej, specjalistki diagnostyki FAS/FASD, psychoterapeutki, założycielki i prezeski Fundacji FAStryga oraz dyrektorki Ośrodka Fastryga w Świerklanach k. Rybnika.
Podczas wykładu „FASD jako złożona niepełnosprawność. Perspektywa medyczna, społeczna i edukacyjna” ekspertka podkreśliła jak istotne są początki neurorozwojowe dla poczętego dziecka, które gdy dotknięte zostanie alkoholowym zespołem płodowym (FAS) wcześniej czy później będzie obciążone deficytami rozwojowymi. FAS to zaledwie 10% uszkodzeń poalkoholowych, pozostałe 90% to zaburzenia ze spektrum FASD. Scharakteryzowała występowanie czterech znamiennych dla niego cech, mówiła o objawach i konsekwencjach zaburzeń przetwarzania sensorycznego, a wszystko to poparła przykładami z życia.
W prosty sposób opisała budowę układu nerwowego, podkreślając jak ważna jest sprawna komunikacja między mózgiem gadzim, ciałem migdałowatym i korą mózgową. Prenatalna ekspozycja na alkohol powoduje opóźnienie rozwoju kory mózgowej, a to może być dziedziczone nawet do trzeciego pokolenia. Mówiła o mitach, które wciąż funkcjonują w powszechnej świadomości. FASD jest trwałą niepełnosprawnością trwającą całe życie, i dotyczy także ludzi dorosłych, których dojrzałość nie nadąża za wiekiem metrykalnym.
W dyskusji panelowej przedstawiciele m.in. środowiska medycznego, oświaty, przedszkoli, szkół, psychologów, pedagogów, mówili o swoich doświadczeniach oraz problemach z jakimi spotykają się w swojej pracy: braku współpracy różnych instytucji w tym obszarze, niedoborze kadry specjalistów czy braku edukatorów w uświadamianiu zagrożeń jakie niesie dla dziecka spożywanie alkoholu przez matkę w czasie ciąży. Małgorzata Klecka podkreśliła, jak ważne jest wczesne rozpoznanie FASD, które ma ogromny wpływ w ograniczaniu zaburzeń wtórnych u dzieci. Nowoczesna diagnostyka pozwala na precyzyjne określenie stanu funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, jest to jednak proces złożony i wymagający zaangażowania wielu specjalistów. Wczesna diagnoza, środowisko wolne od przemocy i stabilne wychowawczo – to trzy najważniejsze obszary profilaktyczne – podsumowała.
Zadanie sfinansowano ze środków Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2022-2025.
UM w Jaśle, MBP w Jaśle
